Het is vrijdagmiddag 26 oktober, ik zit aan tafel met een stel managers van het crisisteam die moeten zorgen voor een goede en gecontroleerde sluiting van het MC Slotervaart binnen 24 uur. Er is namelijk besloten dat om 15:00 uur alle bedden leeg moeten zijn.

Ik zit daar als leider van het reanimatieteam. Als 2^ejaars AIOS interne geneeskunde zit ik namelijk in mijn cardiologiestage op de CCU en draag ik overdag het reanimatiesein. Mijn rol is het leiden van het 5-koppige team bij een eventuele reanimatie. Onze functie is uiteraard 24/7 en vastgelegd in een strak rooster.

Inmiddels ben ik ontslagen, heb ik geen salaris ontvangen en is mij medegedeeld dat ik maandag a.s. verder kan gaan met mijn opleiding in een ziekenhuis elders.

Toch blijkt door het crisisteam te zijn toegezegd dat het reanimatieteam actief blijft, omdat er op de zesde verdieping van het ziekenhuis een volledig verpleeghuis gestationeerd is en maandag de poli deels opengaat. Alhoewel er besloten is om het ziekenhuis acuut te sluiten, loopt men nu steeds tegen zaken aan waaraan niet is gedacht. In plaats van witte jassen kom ik nu vooral goed geklede managers in de gangen tegen. Met klapperende oren hoor ik hun suggesties aan. Ik kan ze allemaal zo onder tafel vegen. Daarnaast hebben we een arbeidstijdenwet. Maar daar was ook nog niet aan gedacht.

 

Als AIOS zijn we verzekerd van een baan, inkomen en opleiding; persoonlijk belang bij behoud van het Slotervaartziekenhuis hebben we dus niet, behoudens het feit dat het al jaar en dag de meest favoriete opleidingsplek is. Des te opvallender dus dat we ons zo opwinden over de gang van zaken.

Vol bewondering hebben we op de bewuste vrijdagochtend tijdens de allerlaatste ochtendoverdracht een college aangehoord van een van de internisten en wordt ons duidelijk hoe treurig de gezondheidszorg in Nederland is geregeld.

Het Slotervaartziekenhuis is eind jaren 60 opgericht en gefinancierd vanuit de overheid. Er was grote vraag naar een ziekenhuis voor de verschoppelingen van het land: onverzekerden, chronisch zieken, prostituees en junkies. Allen duur en tijdrovend. Gelukkig was er geld en dus werd het Slotervaart opgericht, een modern ziekenhuis waar tevens opleiding en onderzoek moest plaatsvinden en waar artsen in loondienst zouden werken om de perverse prikkel tot het uitvoeren van meer verrichtingen weg te nemen. Waar elders in het land een stevige rekening kan worden geschreven wanneer er bij pijn op de borst ook een hartkatheterisatie wordt verricht, krijgt de cardioloog in het Slotervaart gewoon per maand betaald wanneer blijkt dat de pijn door een pukkel wordt veroorzaakt en hij dus geen verrichting uitvoert.

 

In 1996 zakt de landelijke economie in en besluit de gemeente zijn handen af te trekken van het Slotervaart. Het ziekenhuis krijgt het – dan al gedateerde – gebouw cadeau met een lening van 10 miljoen gulden. Bij start is het ziekenhuis dus inderdaad, zoals de media zo graag verkondigt, verlieslijdend. Omdat de populatie grotendeels onveranderd blijft, zijn de inkomsten van het ziekenhuis te laag, al helemaal om te sparen voor renovatie. Maar er was politieke steun waardoor het ziekenhuis het wel kon redden.

In 2006 wordt de zorg geprivatiseerd om de zorg beter en betaalbaarder te maken. Mijn supervisor verwoordt het prachtig: ‘’Marktwerking zou leiden tot betere zorg voor minder geld. In geen ander land was dit aangetoond, zeker in Nederland niet. Er is ook geen pilotstudie in Nederland gedaan om kleinschalig te kijken of marktwerking meer kwaliteit voor minder geld zou opleveren. We hadden inmiddels wel de ervaring dat dit in het onderwijs gefaald had, in het openbaarvervoer bleek het ook niet te werken, bij de nutsbedrijven werkte het niet maar we gingen het in de gezondheidzorg nog een keertje overdoen.’’ En zo geschiedde. Verscheidende besturen komen en gaan, die er ongetwijfeld geld aan hebben verdiend. En dat deze geldstromen met allerlei tussenpersonen en BV’s onoverzichtelijk zijn voor de verzekeraar kan ik me indenken.

De hoge loonlasten van de ZZP’rs hebben zeker bijgedragen aan het geheel, maar ik heb nog niemand gehoord over de kosten die de zorgverzekeraar juist niet gemaakt heeft. Al ruim een jaar wordt ons arts-assistenten op het hart gedrukt dat we rekeningen moeten schrijven (DBC’s openen), er is het afgelopen jaar alleen al op de afdeling interne geneeskunde 1.5 ton misgelopen aan niet geschreven rekeningen. Dat betekent dus dat er gratis zorg is verleend in het ziekenhuis, de zorgverzekeraar heeft geen cent hoeven te betalen. En wat je ook nergens in de media terugleest: juist omdat de specialisten in het Slotervaart in loondienst zijn en dus minder verdienen dan de internisten elders, is het mogelijk om verrichtingen goedkoper te laten uitvoeren. Waar de verzekeraar in het Slotervaart 8.000 euro voor een nieuwe heup moet vergoeden, is dat in een naburig ziekenhuis 15.000 euro. Wat het OLVG rustig verder op kan schroeven nu de monopolie positie wordt vergroot.

 

Kortom, de minister heeft gelijk, het is niet zijn verantwoordelijkheid, want de politiek heeft deze verantwoordelijkheid overgedragen aan de zorgverzekeraar. Dat dat er in dit geval toe leidt dat er mensen gaan overlijden omdat ze geen chemokuur, hartrevalidatie, medicatie of informatie krijgen heeft zelfs het crisisteam nog even niet aan gedacht, laat staan de burgemeester, verzekeraar of minister.

De moed zakt me in de schoenen bij het idee arts te moeten zijn in een land waar de zorg in praktijk zo pervers geregeld is, terwijl het er op papier zo rooskleurig uitziet en er dus geen haan naar kraait. Toch hebben wij a(n)iossen en co-assistenten, onze opleiders, de internisten, cardiologen, MDL-artsen, longartsen en geriaters, beloofd bovenstaande nuance te verspreiden. Strijdlustig zet ik het reanimatiesein in het rek.

 

Inmiddels ben ik herplaatst en begonnen in een ziekenhuis buiten de stad. Een fijne plek met vriendelijke mensen die allemaal vol begrip zijn dat ik het moeilijk vind weer opnieuw te moeten beginnen. Toch sta ik na een werkdag te snotteren bij de bushalte. Want laten we eerlijk zijn, ik wil hier helemaal niet werken. Ik wil werken in het Slotervaartziekenhuis.

Hoogzwanger heb ik 2 jaar geleden staan springen van blijdschap dat ik mijn opleiding tot internist in het Slotervaart mocht beginnen. De allerleukste baan ter wereld, in een ziekenhuis met een leuk team, een fijn opleidingsklimaat en unieke expertise. Maar minstens zo belangrijk: met een overzienbare reistijd zodat ik op tijd thuis ben om m’n kind nog te kunnen zien.

 

Ik scheur heen en weer naar het Slotervaart om zaken te regelen met UWV en curator en pijnig mezelf door de media te volgen. Er wordt beweerd dat er slechte zorg geleverd werd in het Slotervaart door mensen die nooit patiënten zien terwijl dokters en verpleging te druk is met patiëntenzorg om een tegengeluid te kunnen laten horen. Terug in m’n nieuwe ziekenhuis liggen de afdelingen en spoedeisend hulp vol, met twee gesloten ziekenhuizen kunnen patiënten geen kant meer op. Maar ook daar was vast nog niet aan gedacht.